Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cứ 10 phút có 1 người chết vì bệnh dafabet dang nhap, 1 năm có 55.000 người tử vong do bệnh dafabet dang nhap ở khu vực nông thôn trên thế giới. Tại Việt Nam, số người chết vì bệnh dafabet dang nhap cao nhất trong số bệnh truyền nhiễm gây dịch. Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh Yên Bái đã ghi nhận 800 trường hợp phải điều trị dự phòng bệnh dafabet dang nhap.
Tâm lý chủ quan "chó nhà”
Ngay trong sáng ngày 15/3, cháu Nguyễn Thị Kim Cúc, 9 tuổi, tại thôn Giáp Luồng, xã Khai Trung, huyện Lục Yên chuẩn bị đi học thì cháu bị con chó nhỏ của gia đình cắn vào cổ chân. Nhận thức được nguy hiểm của bệnh dafabet dang nhap, mẹ cháu là chị Phạm Thị Đảm đã đưa con đi tiêm phòng bệnh dafabet dang nhap tại Trung tâm Y tế huyện Lục Yên.
Chị Đảm chia sẻ: "Con chó này nhỏ nên chưa tiêm phòng bệnh dafabet dang nhap. Vả lại, mấy ngày nay con chó có biểu hiện ốm, bỏ ăn nên gia đình rất lo lắng, cho con đi tiêm ngay. Cách đây vài ngày, trong thôn cũng có 4 người bị 1 con chó cắn, cũng phải đi tiêm. Hiện gia đình đã nhốt con chó lại để theo dõi thêm”.
Lục Yên là một trong những địa bàn có số người phải điều trị dự phòng bệnh dafabet dang nhap cao trong toàn tỉnh. Từ đầu năm tới nay huyện đã có 215 trường hợp; trong đó, chỉ riêng trong 15 ngày đầu tháng 3 đã có tới 67 trường hợp. Điều đáng nói, các trường hợp này chủ yếu là do chó, mèo của gia đình hoặc hàng xóm cắn. Chính tâm lý chủ quan "chó nhà” đã dẫn đến nhiều hậu quả đáng tiếc.
Trước tình hình bệnh dafabet dang nhap có nguy cơ tăng cao, Trung tâm Y tế huyện Lục Yên đã kịp thời thực hiện việc giám sát, cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng, chống. Các thầy thuốc cũng tích cực tuyên truyền, khuyến cáo việc xử lý các vết thương khi bị chó, mèo cắn, liếm trên da bị thương.
Bác sỹ Vũ Đông Giang - Trưởng khoa Kiểm soát bệnh tật & HIV/AIDS, Trung tâm Y tế huyện Lục Yên cho biết: "Chúng tôi hướng dẫn cho người dân cách rửa vết thương ngay sau khi bị chó, mèo cắn bằng xà phòng, bôi chất sát khuẩn, không băng kín vết thương, đồng thời kịp thời đến cơ sở tiêm vắc xin và huyết thanh kháng dafabet dang nhap. Hiện đã có vắc xin dafabet dang nhap an toàn và hiệu quả. Vắc xin dafabet dang nhap mới không gây phản ứng phụ như các vắc xin dafabet dang nhap trước đây. Cùng đó, chúng tôi cũng khuyến cáo người dân không chữa bệnh dafabet dang nhap bằng thuốc nam vì hoàn toàn không có tác dụng”.
Bệnh dafabet dang nhap gia tăng đột biến
Trên phạm vi toàn quốc, theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm 2024 đến nay, tình hình bệnh dafabet dang nhap gia tăng đột biến với 22 trường hợp tử vong, cao hơn gấp đôi so với cùng kỳ 2023 (10 trường hợp). Số phải điều trị dự phòng bệnh dafabet dang nhap lên tới gần 70.000 người. Gần đây, tại tỉnh Quảng Ninh đã xảy ra trường hợp chó dafabet dang nhap cắn 14 học sinh và giáo viên trong trường học....
Còn tại tỉnh Yên Bái, tính từ 1/1 đến ngày 15/3/2024 đã ghi nhận 800 trường hợp phải điều trị dự phòng bệnh dafabet dang nhap; Trong đó, huyện Văn Yên 217 trường hợp, huyện Lục Yên 215, huyện Văn Chấn 81, thành phố Yên Bái 72 , huyện Yên Bình 53, huyện Trấn Yên 50, thị xã Nghĩa Lộ 46 , Mù Cang Chải 41, huyện Trạm Tấu 13 và vãng lai 9 trường hợp; chưa có trường hợp tử vong.
Nhiều hộ vẫn thả rông chó nuôi không đeo rọ mõm.
Người bị chó, mèo nghi dafabet dang nhap cắn cần tiêm vắc xin điều trị dự phòng bệnh dafabet dang nhap
Để ngăn chặn nguy cơ gia tăng số người phải điều trị dự phòng bệnh dafabet dang nhap do động vật cắn; số ca tử vong do bệnh dafabet dang nhap, tiến tới chấm dứt tình trạng động vật có khả năng gây bệnh dafabet dang nhap, đặc biệt là chó, mèo thả rông, gây nguy hiểm cho người dân, bác sỹ Lê Hồng Quang - Trưởng Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh đã có khuyến cáo:
Bệnh dafabet dang nhap là bệnh lây truyền từ động vật sang người do virus dafabet dang nhap gây ra. Người bị bệnh dafabet dang nhap là do bị chó, mèo mắc bệnh dafabet dang nhap cắn người truyền vi rút qua da và niêm mạc bị tổn thương do cắn, liếm hoặc tiếp xúc trực tiếp. Bệnh dại đặc biệt nguy hiểm vì khi đã lên cơn dại thì không có thuốc nào điều trị được và 100% số người bị bệnh dại đều dẫn đến cái chết thương tâm. Hầu hết những người tử vong do bệnh dại đều không đi tiêm phòng vắc xin dafabet dang nhap, theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) người bị chó, mèo nghi dafabet dang nhap cắn cần được tiêm vắc xin điều trị dự phòng bệnh dafabet dang nhap. Vì vậy, chúng ta cần đặc biệt cảnh giác với nguy cơ lây truyền bệnh dại từ chó, mèo sang người.
Chó bị bệnh dafabet dang nhap thường có các biểu hiện sau: Thời kỳ đầu, chúng biểu hiện bằng những thay đổi trong thói quen của con vật như bứt rứt, lo lắng, có khi lại tỏ ra vui mừng, quấn quýt với chủ hơn hoặc chỉ tỏ ra buồn rầu, có thể có sốt. Lúc này trong nước dãi của chó đã có virus dafabet dang nhap.
Thời kỳ phát bệnh, cho bị bệnh dafabet dang nhap biểu hiện bằng những triệu chứng điên cuồng như: con vật luôn luôn cử động, nhảy lên bắt đớp những con ruồi tưởng tượng. Con vật khó nuốt như bị hóc xương, tiếng kêu khàn khàn, ồ ồ, gãy từng nhát, tiếng sủa kéo dài và cuối cùng rướn cao lên thành những tiếng hú ghê rợn. Bất cứ một sự kích thích nào dù nhỏ đều có thể làm cho chó lên cơn dafabet dang nhap, cắn người và các súc vật khác hoặc tự cắn nó, thường cắn rất mạnh và bổ ra đường chạy rông khắp nơi. Phạm vi hoạt động của một con chó dafabet dang nhap có khi lên tới 50 km. Vì vậy, những con chó dafabet dang nhap rất nguy hiểm, là mối nguy cơ lớn truyền bệnh dafabet dang nhap cho người và các con vật khác.
Thời kỳ bại liệt, cho bị bệnh dafabet dang nhap cơ thể gầy mòn, mắt lõm sâu, vẻ mặt phờ phạc, kêu thất thanh, hàm bị liệt trễ xuống làm con vật không nuốt được nữa. Bại liệt bộ phận sau làm con vật xiêu vẹo, đi phân táo bón, bí tiểu tiện, cuối cùng ngã vật xuống và chết. Trong một số trường hợp chó bị bệnh dại không có biểu hiện điên cuồng như trên mà chỉ thấy con vật buồn rầu, ủ rũ, liệt ở một bộ phận hay nửa người, thông thường là liệt cơ hàm làm cho mõm luôn hé mở; hàm trễ xuống, lưỡi thè ra, nước dãi chảy tự do; con vật không cắn được, không sủa được nên gọi là bệnh dại thể câm. Bệnh tiến triển từ 2 - 7 ngày, thường là 2-3 ngày, sau đó là chết.
Khi phát hiện chó, mèo bị bệnh dafabet dang nhap, nghi dafabet dang nhap phải thực hiện ngay các biện pháp sau: tuyệt đối không tiếp xúc với con vật bị bệnh dafabet dang nhap hoặc nghi dafabet dang nhap để hạn chế sự lây nhiễm virus dafabet dang nhap sang người. Phải báo cáo ngay cho chính quyền, y tế, thú y xã, phường, thôn, bản để có biện xử lý ngay con vật bị dafabet dang nhap và những con vật đang sống tại đó. Phải chôn sâu xác súc vật bị bệnh dafabet dang nhap cùng với các chất sát khuẩn như vôi cục chưa tôi hoặc vôi bột ...
Khi bị chó, mèo dafabet dang nhap, nghi dafabet dang nhap cắn hoặc tiếp xúc với chúng cần phải coi đó là trường hợp cấp cứu. Trước hết, phải xử lý vết thương sau đó phải đến điểm tiêm phòng dafabet dang nhap để được các thầy thuốc khám và có biện pháp xử lý cụ thể cho từng trường hợp. Nghiêm cấm bán chó tại nơi đang có dịch dafabet dang nhap sang vùng khác để tránh lây lan dịch bệnh.
Những người thường xuyên giết mổ, sơ chế, chế biến thực phẩm từ chó, mèo, cán bộ kiểm lâm, cán bộ thú y... cần tiêm vắc xin phòng bệnh dafabet dang nhap theo hướng dẫn của ngành y tế. Những trường hợp phải đi tiêm phòng dafabet dang nhap ngay, càng sớm càng tốt là khi con vật cắn lên cơn dafabet dang nhap hoặc nghi dafabet dang nhap; vết cắn ở đầu, mặt, cổ, đầu chi, bộ phận sinh dục... dù vết cắn rất nhẹ; có nhiều vết cắn nguy hiểm, vết cắn sâu; không theo dõi được con vật; tại nơi người bị súc vật cắn có súc vật bị bệnh dafabet dang nhap; tuyệt đối không dùng thuốc nam để chữa bệnh dafabet dang nhap vì cho đến nay chưa có loại thuốc nào có thể chữa được.
Chỉ có tiêm phòng mới ngăn ngừa không bị bệnh dafabet dang nhap
Để phòng tránh được bệnh dafabet dang nhap, chúng ta cần thực hiện các biện pháp sau: tiêm phòng đầy đủ cho chó, mèo nuôi và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y; không thả rông chó, mèo; chó ra đường phải được đeo rọ mõm; không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo. Khi bị chó, mèo cắn, cào, liếm vào vết thương cần rửa kỹ vết thương bằng nước và xà phòng đặc liên tục trong 15 phút, nếu không có xà phòng thì phải xối rửa vết thương bằng nước sạch, đây là biện pháp sơ cứu hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh dafabet dang nhap khi bị chó, mèo cắn. Sau đó tiếp tục rửa vết thương bằng cồn 70%, cồn Iod hoặc Povidone, Iodine; hạn chế làm dập vết thương và không được băng kín vết thương; đến ngay trung tâm y tế gấn nhất để được tư vấn và tiêm phòng dafabet dang nhap kịp thời. Chỉ có tiêm phòng mới ngăn ngừa không bị bệnh dafabet dang nhap.
Để bảo đảm an toàn cho người dân cũng như tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra, những người nuôi chó cần nâng cao ý thức không thả rông hoặc đeo rọ mõm cho có khi ra đường, chấp hành nghiêm việc tiêm phòng vắc-xin bệnh dafabet dang nhap cho chó, mèo; khi bị chó, mèo cắn xử lý vết thương, sau đó phải đến điểm tiêm phòng dafabet dang nhap để được các thầy thuốc khám và có biện pháp xử lý kịp thời.
Chủ động thực hiện các văn bản chỉ đạo về phòng chống bệnh dafabet dang nhap
Trước tình hình gia tăng bệnh dafabet dang nhap trên người và động vật, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Yên Bái đã có văn bản đề nghị Sở Y tế chỉ đạo các đơn vị y tế tăng cường giám sát các trường hợp bị chó, mèo cắn, cào, phơi nhiễm có nguy cơ nhiễm với bệnh dafabet dang nhap tại cộng đồng chưa được tiêm vắc xin dafabet dang nhap phải được điều trị dự phòng. Các địa phương tổ chức tốt công tác quản lý chó, mèo ở từng khu dân cư;thôn, xã; hướng dẫn, yêu cầu chủ hộ nuôi chó, mèo cam kết thực hiện nghiêm việc khai báo, chấp hành việc nuôi nhốt chó, mèo trong khuôn viên gia đình, bảo đảm điều kiện vệ sinh thú y; chấp hành tiêm vắc xin phòng bệnh dafabet dang nhap cho chó, mèo theo quy định; xử lý triệt để tình trạng chó thả rông, không tiêm vắc xin dafabet dang nhap cho chó.
Sở cũng đề nghị các địa phương phối hợp với ngành để lấy mẫu và gửi đến phòng thí nghiệm thú y có thẩm quyền xét nghiệm bệnh dafabet dang nhap với tất cả những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh dafabet dang nhap trên động vật.
Đặc biệt, ngày 14/3, Thủ tướng Chính phủ đã có
Công điện hoả tốcvề việc tập trung thực hiện nghiêm công tác phòng, chống bệnh dafabet dang nhap, ngăn chặn nguy cơ gia tăng số người phải điều trị dự phòng bệnh dafabet dang nhap do động vật cắn; số ca tử vong do bệnh dafabet dang nhap, tiến tới chấm dứt tình trạng động vật có khả năng gây bệnh dafabet dang nhap, đặc biệt là chó, mèo thả rông, gây nguy hiểm cho người.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan có liên quan tiếp tục tập trung chỉ đạo, tổ chức triển khai quyết liệt, có hiệu quả công tác phòng, chống bệnh dafabet dang nhap theo đúng quy định của pháp luật về thú y, pháp luật về phòng, chống bệnh truyền nhiễm và Chỉ thị số 11/CT-TTg ngày 12 tháng 4 năm 2023 Thủ tướng Chính phủ.
Gần đây nhất, hôm qua (15/3), Bộ Y tế đã có
công văngửi chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc triển khai các biện pháp cấp bách phòng, chống bệnh dafabet dang nhap; trong đó có yêu cầu các cơ sở y tế cần đảm bảo đủ và tăng cường khả năng tiếp cận của người dân với vaccine phòng dafabet dang nhap, huyết thanh kháng dafabet dang nhap, đặc biệt tại các khu vực có nguy cơ cao; bố trí mỗi huyện có ít nhất 1 điểm tiêm; tổ chức tập huấn cho cán bộ y tế ở các điểm tiêm vaccine phòng dafabet dang nhap về các kỹ năng tư vấn, xử trí các trường hợp bị động vật cắn.
Đặc biệt, các địa phương cần đẩy mạnh công tác truyền thông về sự nguy hiểm của bệnh dafabet dang nhap; kịp thời chia sẻ thông tin để người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh và vận động người dân kịp thời đến cơ sở y tế để khám, tư vấn và tiêm vaccine phòng dafabet dang nhap, huyết thanh kháng dafabet dang nhap, nhất là tại các địa phương có trường hợp tử vong do dafabet dang nhap và có tỷ lệ tiêm phòng trên chó, mèo thấp.
Bộ cũng yêu cầu tăng cường công tác truyền thông trong trường học cho trẻ em, học sinh; truyền thông đại chúng, truyền thông trực tiếp và truyền thông qua hệ thống tuyên truyền cơ sở tại vùng sâu, vùng xa, vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống và lưu ý việc không chữa bệnh dafabet dang nhap bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận.
Minh Huyền